ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ

Λάθος οι «φορολογικές αποθήκες» καυσίμων

Πηγή: www.toxrhima.gr – Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο του Φίλη Καϊτατζή

Από μια διάταξη του υπουργείου Οικονομικών, που θεωρεί ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση καταπολέμησης της παράνομης εμπορίας καυσίμων, εξαρτάται η πορεία της πάταξης –περιορισμού ορθότερα, για να είμαστε και ρεαλιστές– του λαθρεμπορίου και δη των ναυτιλιακών, καθώς το ΥΠΟΙΚ και η ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) προτίθενται, όπως επισημαίνουν και στελέχη της πετρελαϊκής αγοράς, να επιτρέψουν στις πλωτές φορτηγίδες, σλέπια, μπανκεράδικα ή μπάριζες (για να φρεσκάρουμε τη μνήμη, ανάλογου μεγέθους του «Αγία Ζώνη» που ναυάγησε(;) στο λιμάνι του Πειραιά), να λειτουργούν και ως «φορολογικές αποθήκες».

Και μάλιστα, «με τρόπο που να μη γνωρίζουν οι υπηρεσίες του κράτους τι φορτώνουν και τι ξεφορτώνουν, αφού δεν θα διαθέτουν σύστημα που να είναι συνδεδεμένο με ένα λογισμικό που θα ενημερώνεται (και θα ενημερώνει) για κάθε τους εμπορική κίνηση, συναλλαγή, με αποτέλεσμα τεράστια κέρδη για τους επιτήδειους και, παράλληλα, διαφυγόντα έσοδα που θα καρπωνόταν το Δημόσιο». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι απώλειες των κρατικών εσόδων μόνο από τη λαθρεμπορία καυσίμων ανέρχονται σε 1,5 δισ. ευρώ ετησίως.

Υπέρ των αποφάσεων του ΥΠΟΙΚ για την πάταξη του λαθρεμπορίου τάσσεται υπό προϋποθέσεις στέλεχος της πετρελαϊκής αγοράς, τις απόψεις του οποίου φιλοξενούμε στη συνέχεια του κειμένου.

Νομοθετικό «παράθυρο»

Να πούμε ότι με τη νέα διάταξη τα σλέπια θα είναι ανεξαρτήτου χωρητικότητας πλέον (σ.σ.: σήμερα η μέγιστη χωρητικότητα είναι 2.500 κ.μ.) και οι μετακινήσεις τους ελεύθερες, χωρίς επαρκή έλεγχο, αφού δίνεται η δυνατότητα (νομοθετικό «παράθυρο» δηλαδή) να φέρουν και να παραδίδουν ποσότητες καυσίμων που δεν θα υπόκεινται στους κανονισμούς που ισχύουν μέχρι τώρα: Όσο φορτώνουν τόσο να παραδίδουν στον παραλήπτη δηλαδή, και να μην… περισσεύει τίποτα στις δεξαμενές τους, και άντε βρες μετά πού θα πηγαίνει το υπόλοιπο. Καλά, θα πείτε, δεν μπορούν να έχουν παράνομα φορτία σε «κρυφά» σημεία του πλοίου, χρειάζονται διάταξη; Και φυσικά μπορούν, αλλά όχι με τη «συνδρομή» του κράτους, που δεν θα γνωρίζει με δική του διάταξη τις ποσότητες καυσίμου που θα «φιλοξενεί» μια πλωτή «φορολογική αποθήκη». Τα κίνητρα για την παράνομη μεταφορά ποσοτήτων είναι αρκετά μεγάλα: Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης για το ναυτιλιακό ντίζελ είναι 410 ευρώ ανά κυβικό μέτρο και για το μαζούτ 38 ευρώ ο τόνος. Ο εφοδιασμός πλοίου είναι αδασμολόγητος χωρίς τέλη. Και συνήθως, το ναυτιλιακό ντίζελ διακινείται παράνομα ως πετρέλαιο κίνησης, θέρμανσης και για τη βιομηχανία.

Οι πλοιοκτήτες πάντως των μπανκεράδικων έχουν ήδη προχωρήσει στην εγκατάσταση του συστήματος εισροών-εκροών, το οποίο όμως δεν έχει τη μορφή των αντίστοιχων συστημάτων των πρατηρίων καυσίμων, στα οποία η μέτρηση των καυσίμων στις δεξαμενές είναι διαρκής.

Ανεπαρκής έλεγχος

Πέρασαν δυο χρόνια, για να επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες μας ότι στις σκέψεις του υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ) ήταν με νομοθετική διάταξη αν περάσει –λέγαμε τότε Νοέμβριο του 2018 από αυτή την εφημερίδα– «να επιτρέπεται στα σλέπια, μπάριζες, μπανκεράδικα να χρησιμοποιούνται και ως “φορολογικές αποθήκες” καυσίμων: Να φορτώνουν δηλαδή στο μέγιστο της χωρητικότητάς τους και να παραμένουν αγκυροβολημένα στην ευρύτερη περιοχή των λιμένων όπου δραστηριοποιούνται (κυρίως στον Πειραιά), χωρίς να υπάρχουν αντίστοιχες παραγγελίες πώλησης προς εξυπηρέτηση και προφανώς χωρίς δυνατότητα διαρκούς και αποτελεσματικής επιτήρησης».

Υπενθυμίζεται ότι το 2002, με απόφαση του τότε υφυπουργού Οικονομικών Απόστολου Φωτιάδη, διαχωρίστηκαν τα πλωτά μέσα που θα χρησιμοποιούνται ως «φορολογικές αποθήκες» καυσίμων από τα πλωτά εφοδιαστικά-μεταφορικά μέσα. Με τη νέα διάταξη, οι πλωτές «φορολογικές αποθήκες» θα μπορούν να πηγαινοέρχονται, ενώ κανονικά θα πρέπει να έχουν μόνιμο αγκυροβόλιο.

Με προϋποθέσεις

Για τις πλωτές «φορολογικές αποθήκες» υπήρξαν αντιδράσεις (που είδαν το φως της δημοσιότητας) από υγιείς κύκλους της αγοράς (ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος-ΣΕΕΠΕ δεν έχει τοποθετηθεί ακόμα επισήμως), που επιθυμούν την ομαλή λειτουργία της διακίνησης των ναυτιλιακών καυσίμων.

Στέλεχος μεγάλης εταιρείας πετρελαιοειδών μάς είπε ότι «είναι υπέρ της καθιέρωσης και αναγνώρισης των εφοδιαστικών δεξαμενόπλοιων ως “φορολογικών αποθηκών”, με τη βασική προϋπόθεση ότι αφενός θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση και λειτουργία όλων των προβλεπόμενων μέτρων στα πλωτά μέσα (σύστημα εισροών-εκροών, GPS) με μετάδοση σε πραγματικό χρόνο και αξιοποίηση των δεδομένων παρακολούθησης στα εγκατεστημένα συστήματα, αφετέρου οι ελεγκτικές αρχές θα ασκήσουν όλους τους αναγκαίους και προβλεπόμενους ελέγχους. Και οι εταιρίες που ασχολούνται με εφοδιασμό των ναυτιλιακών καυσίμων με πλωτά μέσα έχουν όλες εγκαταστήσει στα πλωτά μέσα όλα τα προβλεπόμενα μέσα, όπως μετρητές ροής μάζας, συστήματα εισροών-εκροών, GPS».

Στόχος της ρύθμισης αυτής του ΥΠΟΙΚ, όπως υποστηρίζει το στέλεχος της πετρελαϊκής εταιρείας, «είναι να καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά ελκυστικό για προσεγγίσεις πλοίων, με πολλαπλά οφέλη για την εθνική οικονομία. Με τη ρύθμιση στο λιμάνι του Πειραιά θα υπάρχει: α) Ευκολότερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση πλοίων και β) αύξηση καθημερινών παραδόσεων, λόγω της δυνατότητας αυθημερόν πωλήσεων-παραδόσεων, όπως επίσης και παραδόσεις εν μέσω εορτών, αργιών και απεργιών. Κατά συνέπεια, μεγαλύτερη ζήτηση καυσίμων στο λιμάνι του Πειραιά λόγω βελτίωσης της εξυπηρέτησης, γ) μείωση δρομολογίων προς και από τα διυλιστήρια, άρα μείωση κινδύνου θαλάσσιων ατυχημάτων. Στις τελωνειακές υπηρεσίες θα υπάρχει: Βελτίωση του τελωνειακού ελέγχου (και των ελεγκτικών αρχών) διακίνησης ναυτιλιακών καυσίμων μέσω της αποσυμφόρησης των καθημερινών διαδικασιών (λιγότερη γραφειοκρατία). Κατά συνέπεια, μεγαλύτερη δυνατότητα παρακολούθησης της πορείας των δεξαμενοπλοίων και των παραδιδόμενων ποσοτήτων. Στις εταιρίες πετρελαίων θα υπάρχει: α) Μεγαλύτερη ευελιξία στις φορτώσεις των εφοδιαστικών δεξαμενόπλοιων από τα διυλιστήρια, β) ευελιξία πωλήσεων και άμεσων παραδόσεων, γ) Μείωση κόστους των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών. Τα εφοδιαστικά δεξαμενόπλοια θα κινούνται με πλήρες φορτίο και έτσι θα αποφεύγονται δρομολόγια με νεκρό φορτίο (no dead freight) και, κατά συνέπεια, θα πραγματοποιούνται λιγότερα δρομολόγια προς και από τα διυλιστήρια».

Ευρωπαϊκό Δίκαιο

Από κυβερνητικής πλευράς τονίζεται ότι με την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης του νέου σχεδίου νόμου για την πάταξη του λαθρεμπορίου των προϊόντων καυσίμων, και λοιπών προϊόντων, τα οποία υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και Φόρο Κατανάλωσης (ΦΚ), θέτονται νέες βάσεις για την ουσιαστική ενίσχυση του κρατικού μηχανισμού απέναντι στο χρόνιο πρόβλημα που ταλανίζει την αγορά και οδηγεί σε μεγάλη απώλεια κρατικών εσόδων. Με το νέο Σχέδιο Νόμου «Περιστολή του Λαθρεμπορίου» του υπουργείου Οικονομικών (εκσυγχρονίζεται και εναρμονίζεται ως προς το Ευρωπαϊκό Δίκαιο το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο), αντιμετωπίζεται ολιστικά το ζήτημα της ελλιπούς στρατηγικής και απουσίας κατεύθυνσης στις μέχρι σήμερα προσπάθειες καταπολέμησης του φαινομένου του λαθρεμπορίου καυσίμων, καθώς προβλέπονται: Παρεμβάσεις στο μητρώο επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο, επέκταση του συστήματος εισροών-εκροών στις αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης, και στις «φορολογικές αποθήκες», σήμανση των υγρών καυσίμων και υγραερίων που διακινούνται ή αποθηκεύονται στην Ελληνική Επικράτεια και θεωρείται κρίσιμης σημασίας η υποχρέωση εγκατάστασης ηλεκτρονικού συστήματος γεωγραφικού εντοπισμού (GPS) στο σύνολο των οχημάτων και πλωτών εφοδιαστικών μέσων που μεταφέρουν πετρελαιοειδή προϊόντα.

Απώλειες εσόδων

Το λαθρεμπόριο καυσίμων δεν πατάχθηκε(!) αλλά πλήττει επί δεκαετίες τους καταναλωτές, τους πρατηριούχους καυσίμων και τα έσοδα του κράτους, δηλώνει ο Μιχάλης Κιούσης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος: «Το ύψος της απώλειας εσόδων είναι άγνωστο, αλλά υπολογίζεται σε εκατομμύρια ευρώ (μεταξύ 30 και 60 εκατ.) ετησίως. Υπενθυμίζουμε τις διακηρύξεις κάθε νέας κυβέρνησης, από τη δεκαετία του ’90, ότι το λαθρεμπόριο καυσίμων “αυτήν τη φορά” θα παταχθεί! Κι όμως, δεν έχει περιοριστεί! Παρά τα θετικά τεχνικά και νομοθετικά βήματα που έγιναν, το λαθρεμπόριο εξακολουθεί να πλήττει την ελληνική κοινωνία. Το σύστημα εισροών-εκροών λειτουργεί πρακτικά μόνο στα πρατήρια καυσίμων. Στα προηγούμενα στάδια καρκινοβατεί ανάμεσα σε πολιτικές αναβολές και “τεχνικά εμπόδια” που θέτουν οι διάφοροι φορείς και οι εταιρείες της αλυσίδας εμπορίας πετρελαιοειδών, από τα διυλιστήρια μέχρι τις φορτηγίδες μεταφοράς καυσίμων τα σλέπια κ.ά. Το κέρδος από ατελώνιστα καύσιμα (φόροι ΕΦΚ, ΦΠΑ) σε 1.000 λίτρα είναι 868€ στην αμόλυβδη-95, το αντίστοιχο για το πετρέλαιο κίνησης 508,40€, για το πετρέλαιο θέρμανσης 347,20€ και 533,20 € στο υγραέριο κίνησης! Είναι η τεράστια διαφορά φορολογημένου – ατελώνιστου καυσίμου».

Για το υγραέριο κίνησης η Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος εκτιμά ότι «για να μη γίνεται λαθρεμπόριο και νοθεία με άλλα είδη υγραερίου –με πολύ χαμηλότερο Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης– η μόνη λύση είναι η εξίσωση ΕΦΚ σε όλα τα είδη υγραερίου και η επιστροφή από το υπουργείο στους δικαιούχους τους ΕΦΚ. Χωρίς πολιτική βούληση μείωσης φόρων και ενός ολιστικού συστήματος εποπτείας και ελέγχου μέχρι λίτρου, στις πηγές εκροής και διακίνησης καυσίμων (ναυτιλιακό καύσιμο, εικονικές εξαγωγές, νοθείας κ.ά.), η πάταξή-περιορισμός του λαθρεμπορίου είναι αδύνατη».

Η Ομοσπονδία έχει ζητήσει από τα αρμόδια υπουργεία «να γίνει άμεσα μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης καθώς και στα υπόλοιπα υγρά καύσιμα για την ανακούφιση των καταναλωτών, της χώρας και την επιβίωση των πρατηρίων».

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο